Jak nauczyliśmy maszyny liczyć i myśleć za nas? Część 25: Ewolucja systemów operacyjnych

autor zdjęcia: Peter Hamer

źródło: Rzeczpospolita

Ken Thompson i Dennis Ritchie przy PDP-11, ok. 1970 r.

W 1972 r. system operacyjny UNIX został na nowo napisany w języku C, co sprawiło, że mógł być przenoszony na inne komputery, jeśli tylko wcześniej zainstalowało się na nich translator języka C.

W poprzednim odcinku tego cyklu opisywałem, jak doszło do stworzenia pierwszych programów zarządzających pracą całego komputera, mogących uruchamiać i zatrzymywać inne programy, odbierających i wykonujących polecenia użytkowników – czyli tzw. systemów operacyjnych. Dzisiaj opowiem o ich dalszej ewolucji.

Pokolenie olbrzymów

W felietonie zatytułowanym „Historia systemów operacyjnych” („Rzecz o Historii”, 27 maja 2022 r.) doprowadziłem ową historię do momentu, kiedy firma IBM wprowadziła na rynek system OS/360 (i jego ograniczoną wersję DOS/360), wyznaczając po raz kolejny pewien standard, do którego inni starali się dostosować. IBM był zdecydowanym liderem na tym rynku, ale pojawili się także inni twórcy systemów operacyjnych dla dużych komputerów (klasy mainframe, którą zdefiniowałem we wcześniejszych felietonach). Z przyjemnością wspomnę tu opracowany w latach 60. XX wieku w firmie CDC (Control Data Corporation) system SCOPE (Supervisory Control of Program Execution), z którego korzystałem, pracując na zainstalowanym w Krakowie komputerze CDC Cyber 72. Ten jeden komputer był tak potężny, że umieszczony w centrum obliczeniowym Cyfronet zaspokajał ówczesne potrzeby obliczeniowe wszystkich szkół wyższych Krakowa i wszystkich zlokalizowanych w tym...